ماه گذشته در یک اقدام کم‌سابقه و در پی دخالت نیروهای امنیتی ملّی تونس، پخش برنامه‌های تلویزیونی شبکه خصوصی «النسمه» در تونس قطع شد[۱]. صبح روز پنجشنبه، پنجم اردیبهشت‌ماه جاری، نیروهای امنیتی و انتظامی با محاصره و ورود به مرکز شبکه النسمه در «رادس»[۲]، به دستور «هیئت عالی و مستقل ارتباطات سمعی‌ـ بصری» تونس(الهایکا)، مانع پخش برنامه‌های این شبکه شدند. روز بعد، الهایکا علت توقیف این شبکه را اجرا نکردن تمام مراحل قانونی کسب مجوز احداث و تأسیس کانال‌های تلویزیونی خصوصی اعلام کرد که از سال ۲۰۱۵ میلادی لازم‌الاجرا شده‌ بود. «نبیل القروی»، مالک شبکه خصوصی النسمه، این اتهام را رد کرد و اظهار داشت که النسمه از سال ۲۰۰۹ میلادی مجوزهای لازم را اخذ نموده‌است.

مسئولان النسمه از طریق سایت اینترنتی این شبکه اعلام کردند که الهایکا قصد دارد در آستانه ماه مبارک رمضان، ۵۰۰ خانواده کارکنان شبکه النسمه را گرسنه نگه دارد! همچنین، مالک شبکه النسمه در گفتگو با رادیو «کا.‌اف.ام.» اظهار داشت که هیچ اخطاری از طرف نیروهای امنیتی پیش از ورود به ساختمان شبکه دریافت نکرده‌است. «اسامه خلیفی»، نماینده هیئت‌مدیره کانال النسمه، در گفتگو با خبرگزاری تونس گفت: کارکنان این شبکه با دیدن نیروهای انتظامی که از ورود به محل کارشان جلوگیری می‌کنند، شوکه شدند. وی با بیان اینکه شبکه النسمه از دَه سال قبل مجوز فعالیت دارد، این اتفاق را دخالت نخست‌وزیر برای فشار بر این شبکه دانست. وی گفت دولت در پی این تصمیم ظالمانه خود، اهداف سیاسی را دنبال می‌کند. دولت چون نتوانسته ما را ورشکست و خاموش کند، تصمیم به بستن شبکه گرفته‌است و با استفاده ابزاری از الهایکا، تصمیم سیاسی خود را برای بستن شبکه اجرایی کرده‌است. وی اظهار امیدواری نمود که النسمه با همه امکانات داخلی و خارجی خود در ماه مبارک رمضان بازگردد[۳]. عده‌ای نیز با تجمع روبه‌روی مقر شبکه، شعارهایی علیه حکومت سر دادند که به وسیله نیروهای انتظامی متفرق شدند.

از سوی دیگر، الهایکا اعلام کرد که توقیف تجهیزات شبکه النسمه تا انجام تمام مراحل قانونی و تسویه جرایم ادامه دارد. خانم «راضیه السعیدی»، عضو الهایکا، اعلام کرد که این تصمیم با هدف اجرای تمام مراحل کسب مجوز احداث و تأسیس کانال تلویزیونی خصوصی که از سال ۲۰۱۵ میلادی لازم‌الاجرا بوده، اتخاذ شده‌است و پس از هشدار و تعیین مجازات‌های مالی[۴]، عملی شد. به گفته وی، الهایکا اکتبر ۲۰۱۸ میلادی به هیئت‌مدیره شبکه النسمه درباره تخلف پخش بدون مجوز قانونی تذکر داده بود و این تصمیم به دلیل پاسخگو نبودن کانال نسمه برای بررسی وضعیت کانال، اخذ مجوز احداث و به‌کارگیری کانال تلویزیونی اتخاذ گردید[۵].

اتحادیه ملّی روزنامه‌نگاران تونس با صدور  بیانیه‌ای در این زمینه، با توجه به مسئولیت مالکانه کانال آقای نبیل القروی، خواستار احترام به حقوق حرفه‌ای و اقتصادی روزنامه‌نگاران و کارکنان شبکه النسمه شد. در این بیانیه آمده‌است که با توجه به رفتار سیاسی آقای نبیل القروی در مخالفت با دولت فعلی و فعالیت آشکار برای انتخابات آینده، فرضیه تصمیم‌گیری سیاسی الهایکا تقویت می‌شود[۶].

یک روز پس از این اتفاق، جنبش النهضه در جلسه ویژه‌ای برای بحث در باره تعطیلی شبکه و زیر سؤال بردن آزادی بیان در تونس، تهدید به کناره‌گیری از دولت تونس کرد. در بیانیه دفتر اجرایی این حزب آمده که تعدّی به آزادی رسانه‌ها و مؤسسات رسانه‌ای منافی و متناقض اهدافی است که حزب النضهه به سبب آن، مشارکت در دولت را پذیرفته‌است. النهضه خواستار تجدیدنظر و حلّ مشکل دو طرف با گفتگو و بدون توسل به روش‌های سرکوب‌گرا، مانند قطع برنامه و امثال آن گردید.

رئیس‌جمهور «باجی السبسی»، در دیدار با نبیل القروی، رئیس شبکۀ تلویزیونی النسمه که برای تظلم‌خواهی به دیدارش آمده بود، بر آزادی رسانه‌ها به عنوان مهم‌ترین دستاورد انقلاب تونس و نقش محوری رسانه‌ها و از جمله آن‌ها، شبکه النسمه و مسیر انتقال دمکراتیک تأکید کرد و اظهار داشت: آزادی رسانه‌ها هیچ حد و مرزی جز رعایت اخلاقِ کاری ندارد و واجب است تلویزیون و شبکه های رادیویی بدون استثناء به الزامات قانونی تصریح‌شده در قانون ۱۱۶ سال ۲۰۱۱ میلادی احترام بگذارند[۷].

شایان ذکر است که شبکه خصوصی النسمه پس از یک هفته تعلیق، فعالیت خود را از پنجشنبه ۱۲ اردیبهشت دوباره آغاز کرد. شروع کار النسمه به سال ۲۰۰۹ میلادی برمی‌گردد و در واقع، یک شبکۀ تلویزیونی مشترک بین تونس، فرانسه، الجزایر و مراکش می‌باشد. مقرّ رسمی این شبکه در فرانسه است و یک شعبه نیز در تونس دارد که دفتر مرکزی آن در شهر «رادس» است و برنامه‌های آن از ماهواره‌های نایل‌سَت و هات‌برد پخش می‌شوند. این شبکه به همّت برادران «القروی» (نبیل و غازی) با شعار «شبکه خانواده» در مغرب عربی تأسیس شده‌است و از آنجا مدیریت می‌شود[۸]. در این مدت، شبکه یاد شده تماشاگران بسیاری را در تونس و کشورهای مجاور جذب و جلب کرده‌ و بیشترین محبوبیت خود را از پخش مجموعه‌ها و سریال‌های ترکی به دست آورده‌است و در این مدت، باعث گرایش جوانان و نوجوانان تونسی به فرهنگ و برندهای تجاری ترکیه شده‌است. علاوه بر اقبال جوانان به موسیقی و یادگیری زبان ترکی، جامعه تونس شاهد ظهور پدیده‌ای جدید در انتشار اسامی ترکی، به‌ویژه اسامی قهرمانان سریال‌های معروف ترکی در بین سایر اسامی رایج تونسی‌هاست.

سریال‌های ایرانی با مضامین داستان پیامبران، از جمله «مریم مقدس» و به‌ویژه «یوسف پیامبر» و چند مجموعه دیگر نیز از برنامه‌های پرمخاطب این شبکه هستند، به طوری که مجموعه اخیر (یوسف پیامبر) بارها و تقریباً هر سال (از سال ۲۰۱۲ به بعد) در ماه مبارک رمضان از پربیننده‌ترین برنامه‌های این شبکه بوده‌است. اما نکته حائز اهمیت این است که متأسفانه برخی از بینندگان تونسی که کم هم نیستند، از ساخت ایران بودن این سریال ناآگاهند و فکر می‌کنند این سریال نیز ساخت ترکیه‌ است!

نقیصه فوق ناشی از محدودیت‌های سیاسی موجود در جامعه میزبان برای تبلیغ فرهنگ کشورمان، به علت حضور قوی کشورهای ایران‌ستیز است که نیاز به فعالیت و سرمایه‌گذاری دوچندان کشورمان در زمینه‌های کم‌حساسیت، از جمله فعالیت‌های هنری و آموزش زبان فارسی را بیش از پیش نمایان می‌سازد.